بیا تو مالزی بیا تو مالزی سایت خبری و اطلاع رسانی ایران مالزی
بیا تو مالزی - پاییز و زمستان، فصل‌های آمادگی، تهیه و دفاع از پایان‌نامه‌های دانشگاهی در افغانستان است. در شرایطی که فرصت‌های آموزش به سطح عالی و استفاده از منابع مختلف اطلاعاتی، از جمله کتاب و اینترنت در حال افزایش است، “تجارت” تیزس‌های (پایان‌نامه‌های) مقاطع لیسانس و ماستری هم در بازار به یک امر معمول و جاافتاده تبدیل شده‌است.
در کابل، ده‌ها نفر را می‌توان پیدا کرد که مصروف کار فروش پایان‌نامه‌اند. این افراد از طریق صفحات تبلیغاتی شبکه‌های اجتماعی و نصب برگه‌های تبلیغاتی‌شان روی دیوارهای شهر مشتری جذب میکنند. خدماتی از تایپ و تنظیم گرفته تا حتی تحقیق و نوشتن پایان‌نامه به هزاران مشتری. بیشتر هم نسخه از پیش آماده شده را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.
محمد کوشانی که در کابل خدمات پایان‌نامه ارائه می‌کند می‌گوید دانشجویان از کابل و چندین ولایت به او مراجعه میکنند. آقای کوشانی می‌گوید در هر دوره فراغت، از هر ولایت دست کم برای صد مشتری پایان‌نامه تحویل می‌دهد.
او برای تایپ کردن هر صفحه پایان‌نامه از مشتریانش ۱۵ افغانی می‌گیرد. اما برای تهیه هر نسخه کامل، با توجه به موضوع آن از سه هزار افغانی (۳۸ دلار) تا پنج هزار افغانی (۶۳ دلار) دریافت می‌کند.
در ازای هر تیزس یا پایان‌نامه دوره ماستری (کارشناسی ارشد) نیز از ۱۳ هزار افغانی (۱۶۰ دلار) تا ۱۸ هزار افغانی (۲۳۰ دلار) دریافت می‌کند.
جاوید (نام مستعار) در ولایت فاریاب مصروف کاری مشابه است. او که خود همزمان دانشجو هم است می‌گوید مونوگراف‌ها را نظر به توان مالی مشتریانش در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
وزارت تحصیلات عالی افغانستان می‌گوید سالانه بین ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر در مقطع لیسانس از دانشگاه‌های خصوصی و دولتی فارغ می‌شوند.
برنامه ماستری هم با پوشش ۷۲ رشته، در کابل، قندهار، بلخ، هرات و ننگرهار، در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی فعال است. به گفته وزارت تحصیلات عالی، در حال حاضر کمتر از ۱۰ هزار دانشجو سرگرم فراگیری مقطع ماستری هستند.
دلیل خرید و فروش پایان‌نامه چیست؟
حنیف فرزان، معاون سخنگوی وزارت تحصیلات عالی می‌گوید دانشجویان، مطابق لوایح و اصول تحصیلی مکلف هستند پایان‌نامه‌هایشان را خودشان آماده کنند.
قای فرزان گفت “خرید و فروش مونوگراف در هر سطحی که باشد، نادرست، ناشایست و غیر قانونی است.”
در همین حال ذهین کامور، آمر (رئیس) دپارتمنت تاریخ دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه شهید برهان‌الدین ربانی در کابل، در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی ناآشنایی دانشجویان به روش تحقیق، ناتوانی در نوشتار و تولید متن و عدم توانایی در تنظیم پایان‌نامه و کمبود منابع در دانشگاه‌ها را از دلایل عمده مراجعه دانشجویان به خرید پایان‌نامه می‌داند.
آمنه (مستعار) دانشجوی یکی از دانشگاه‌های دولتی در کابل پایان‌نامه‌اش را خریده‌است. او مشکل‌تراشی استادان، کمبود کتاب‌خانه‌های معیاری و زمان کافی و نبود امکانات و شرایط تحقیق را دلیل تصمیمش به خرید مونوگراف عنوان می‌کند.
جاوید(نام مستعار) در فاریاب می‌گوید مشتریانش بیشتر کسانی هستند که به دلیل این‌که نیم روز کار میکنند و نیم روز آموزش، برای تهیه مونوگراف وقت کافی ندارند. به گفته او برخی هم در تهیه مونوگراف مشکل دارند، زیرا از یک‌سو به کتاب‌خانه و کتاب‌فروشی دسترسی ندارند و از طرفی، بهای کتاب برایشان گران تمام می‌شود.
محمد کوشانی هم می‌گوید مشتریانش یا کارمند دولت هستند یا به کامپیوتر و منابع دسترسی ندارند.
ذهین کامور باور دارد پایان‌نامه ماستری در افغانستان یک تجربه جدید و نسبت به دوره لیسانس پیچیده‌است، اما با آن‌هم تیزس‌های ساخته‌شده در خارج با تغییرات در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند.
این استاد دانشگاه می‌گوید بسیاری از مونوگراف‌های هجده سال اخیر به نحوی در دانشگاه‌های مرکز و ولایت‌های مختلف افغانستان در گردش است و چندین بار مورد استفاده قرار گرفته. به گفته او، حتا در نزد کمپیوترکارها “بانک مونوگراف‌ها”ی آماده وجود دارد. او می‌گوید در میان عرضه‌کنندگان پایان‌نامه، کسانی هم هستند که سواد کافی ندارند اما نسخه‌های آماده را می‌فروشند.
بر اساس لایحه وزارت تحصیلات عالی، اگر دانشجویی روی یک موضوع در دانشگاه تحقیق کرده باشد، سه سال بعد فرد دیگری می‌تواند همان عنوان را موضوع تحقیق پایان‌نامه‌اش انتخاب کند.
اما ابزار یا سیستمی که بتواند تکراری بودن تحقیق دانشگاهی و یا سرقت ادبی را تشخیص بدهد وجود ندارد.
استادان عامل تجارت پایان‌نامه؟
آمنه (نام مستعار) می‌گوید فرهنگ خرید مونوگراف را شماری از استادان دانشگاه‌ها ترویج کرده‌اند.
او به بی‌بی‌سی گفت ” اگر آن‌ها نخواهند، محصل نمی‌تواند این کار را کند. محصل مونوگراف را می‌خرد و استاد هم حق خود را می‌گیرد.”
این دانشجو می‌گوید تصمیم داشت خودش پایان‌نامه تهیه کند، اما بعدا تصمیم گرفت آن را بخرد، زیرا به گفته او، به گونه معیاری تحقیق شده و کسانی که می‌خرند، نمره بیشتر می‌گیرند.
آمنه در مورد این‌که چرا بعد از خرید مونوگراف به استاد هم پول داده گفت ” چون رواج شده، من هم این کار را کردم”.
بهشته هم که دانشجوی یک دانشگاه دولتی است به بی‌بی‌سی گفت “کسی جرئت نمی‌کند در این مورد انتقاد کند”.
به نظر او، مشکل در دانشگاه هم است و ضمن این‌که بیشتر استادان طرفدار شکایت دانشجوها نیستند، شکایت در نظر هم گرفته نمی‌شود.
اما حنیف فرزان، معاون سخنگوی وزارت تحصیلات عالی گفت تا کنون به موارد “بسیار جدی” برنخورده است که نشان دهد استادان چنین کاری میکنند.
برنامه‌ای برای ممانعت وجود ندارد
آمنه می‌گوید:”اگر خرید و فروش مونوگراف جرم پنداشته می‌شود، باید پیگرد قانونی هم به دنبال داشته باشد.”
وزارت تحصیلات عالی اما تا کنون برنامه یا رویکرد مشخصی برای جلوگیری از، یا مبارزه با تجارت پایان‌نامه تحصیلی ندارد.
حنیف فرزان، سخنگوی این وزارت گفت نیاز است تا چند مرجع مشخص روی یک لایحه واضح و روشن کار کنند و از سوی نهادهای امنیتی و کشفی نیز در این زمینه تحقیق صورت گیرد.
برای پایان‌نامه مقطع لیسانس در دانشگاه‌های افغانستان 100 نمره در نظر گرفته شده که درج ترانسکرپت/ریزنمرات می‌شود. در دانشگاه‌هایی که با “سیستم کریدت” آموزش می‌دهند، نمره پایان‌نامه چهار کریدت حساب می‌شود. یعنی نمره مونوگراف ضرب چهار و مجموعه آن حساب می‌شود.
ذهین کامور می‌گوید خرید مونوگراف، به دانشجویانی که خودشان تحقیق و آن را آماده میکنند، صدمه می‌زند، زیرا مونوگراف‌هایی که خریداری می‌شوند معمولا کامل‌ترند و نمره بیشتر نیز کسب میکنند.
به گفته آقای کامور، ادامه این روند پیامدهایی چون کاهش ارزش نوشتن و تحقیق، بی‌انگیزگی دانشجویان نسبت به تحقیق، گسترش فقر اکادمیک، استعدادکشی و پخش اطلاعات نادرست و جعل تاریخی را در پی خواهد داشت.
از دید بهشته هم این‌که یک دانشجو چهارسال آموزش می‌بیند اما توانایی آماده‌ساختن پایان‌نامه‌اش را ندارد “یک فاجعه است”.
حنیف فرزان می‌گوید وزارت تحصیلات عالی ریاستی را زیر نام “تحقیق، تالیف و ترجمه” ایجاد کرده که دانشجویان و استادان را کمک می‌کند پایان‌نامه‌های لیسانس و ماستری‌شان را بدون درد سر آماده کنند. به گفته او، کسانی که تحقیق‌شان هزینه بالا داشته باشد، این ریاست به آن‌ها کمک مالی هم خواهد کرد.بی بی سی
منتشر شده در بیا تو مالزی
